Klaar voor de klokkenluiders-wet?

Op 26 november 2019 werd Richtlijn 2019/1937 van 23 oktober 2019 gepubliceerd inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden. Zij is beter bekend als de Richtlijn ter bescherming van klokkenluiders. De directe aanleiding hiervoor waren schandalen zoals LuxLeaks en de Panama Papers. Die toonden aan in wat voor een precaire situatie mensen terecht komen die ‘de klok luiden’ en de gebrekkige bescherming die zij genieten. Ook zuiver economische overwegingen speelden mee. Zo begrootte een studie uit 2017 het economisch verlies door de niet afdoende bescherming van klokkenluiders op niet minder dan 5,8 tot 9,6 miljard EUR op Europees niveau.

Uiterlijk 17 december 2021 moesten de EU-lidstaten de richtlijn hebben omgezet in hun nationale recht. Hierdoor was vanaf die datum elke organisatie met 250 of meer medewerkers verplicht zijn om te voorzien in een kanaal/platform waarlangs klokkenluiders op een vertrouwelijke wijze zaken kunnen aankaarten. Organisaties met 50 of meer medewerkers zullen dit ook moeten doen, maar zij krijgen de tijd tot 17 december 2023. Zo zal ook de Belgische wetgever beslissen bij omzetting van de richtlijn. Deze omzettingswet wordt einde november in het parlement gestemd.

Zo wordt in Europa verplicht geïntroduceerd wat in de Verenigde-Staten en sommige buurlanden al meerdere jaren gebruikelijk is. Voor de meerderheid van de Belgische bedrijven blijft het evenwel een culturele omslag. De perceptie leeft immers dat dergelijke ‘kliklijnen’ onderling wantrouwen creëren. Om die reden wordt tijdens het webinar niet uitsluitend de zuiver juridische context besproken (bespreking van de eigenlijke richtlijn en toetsing t.a.v. het huidige kader op sociaal-, privacy- en strafrechtelijk vlak). Het is immers cruciaal om hiernaast ook aandacht te hebben voor de psychologische aspecten ervan. De bedoeling is namelijk een zo groot mogelijk draagvlak te creëren voor klokkenluiders. Enkel op die manier kan hun verplichte bescherming evolueren van weeral een juridische last tot een zinvolle management-tool die bijdraagt aan fraudepreventie én aan een open en transparante bedrijfscultuur. 

Tijdens deze webinar krijgt u uiteraard inzicht in de zuiver juridische context van deze maatregel (bespreking van de eigenlijke richtlijn en omzettingswet en de toetsing t.a.v. het huidige regelgevend kader). Daarnaast zal er ook aandacht zijn voor de psychologische aspecten. Dit is cruciaal omdat het de bedoeling is om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren voor klokkenluiders.